Podiumkunsten in de Cultuurmonitor
Binnen de Cultuurmonitor gaan we op verschillende manieren met de grote diversiteit binnen het domein Podiumkunsten om. In het Dashboard ontsluiten we data op het niveau van het overkoepelende domein ‘Podiumkunsten’. Hier is voor gekozen omdat veel beschikbare data over podiumkunsten (nog) niet uitgesplitst kunnen worden naar subdomeinen zoals Muziek en Theater.
Deze uitsplitsing is wel te maken in de domeinrapportages waarin we meer specifieke gegevens en onderzoeken samenbrengen. Op dit moment doen we dat voor twee (sub)domeinen: Theater en Muziek. Hiermee kunnen we meer diepgang geven aan de afzonderlijke ontwikkelingen in deze domeinen. Op de domeinpagina Theater presenteren we kerncijfers omtrent theater, muziektheater, dans- en beweging en cabaret- en kleinkunst, terwijl de domeinpagina Muziek zich op de muzieksector in zijn volle breedte richt. In de toekomst onderzoeken we of we verdere uitsplitsingen (bijvoorbeeld voor het subdomein Dans) aan de Cultuurmonitor kunnen toevoegen.
Kerncijfers
Voorstellingen, bezoeken en werkenden
Deze figuur biedt kerncijfers over (1) het aantal voorstellingen in professionele podiumkunsten naar discipline, (2) het aantal bezoeken aan professionele podia naar discipline en (3) het aantal werkzame personen uitgesplitst naar type aanstelling.
Bron: CBS
De gegevens in de figuren hierboven tonen ontwikkelingen in de podiumkunsten over de afgelopen 16 jaar. Zo zien we dat muziek altijd de meeste voorstellingen had in vergelijking tot de andere disciplines binnen podiumkunsten. Dans en beweging heeft in alle jaren het kleinste aantal voorstellingen. In 2020 en 2021 zien we, vanwege de coronapandemie en de maatregelen om het coronavirus te bestrijden, een terugloop van het totale aantal voorstellingen binnen de podiumkunsten. In 2020 was dit een daling van 53 procent ten opzichte van 2019, in 2021 zien we een nog verdere daling van 55 procent ten opzichte van 2019 (CBS 2022a).
Alle podiumkunsten samen trokken in 2019 meer dan 19 miljoen bezoeken. In 2020 waren er vanwege de coronacrisis daarentegen nog maar 5,3 miljoen bezoeken aan professionele podiumkunsten, in 2021 daalde dit aantal verder naar 4,1 miljoen bezoeken. Deze scherpe daling van het aantal bezoeken is door alle disciplines heen zichtbaar, hoewel het aantal bezoeken aan overige voorstellingen in 2021 een voorzichtige stijging laat zien ten opzichte van 2020. In totaal liep het aantal bezoeken in 2020 met 72 procent terug ten opzichte van 2019 en in 2021 daalde het aantal bezoeken verder met 79 procent ten opzichte van 2019 (CBS 2021a). De daling van het aantal bezoeken is groter dan de daling van het aantal voorstellingen, en dus hadden de voorstellingen die doorgingen gemiddeld veel minder bezoekers dan in voorgaande jaren.
Kijkend naar het aantal werkzame personen in de podiumkunsten zien we tussen 2005 en 2019 – met uitzondering van een lichte daling in 2012 en 2013 na – een duidelijke groei: van 16.800 werkzame personen naar 26.100 personen in 2019 (CBS 2022b). In 2020 volgde met de coronacrisis een abrupte daling naar 21.800 werkenden, maar in 2021 laten de cijfers weer een lichte stijging zien van het totaal aantal werkenden met 7,3 procent ten opzichte van het jaar ervoor. Als we kijken naar het type dienstverband blijkt dat het aantal werknemers in loondienst tussen 2013 en 2016 afnam en pas tussen 2017 en 2019 weer licht groeide. Het aantal ingeleende personen daarentegen groeide in 2011 en 2012, bleef tussen 2013 en 2015 vrij stabiel en groeide weer tussen 2016 en 2019. Ook onder de vrijwilligers en stagiairs zien we tussen 2015 en 2019 een groei. Dit laat zien dat de algemene stijging van het aantal werkenden in de podiumkunsten vooral door het aantal vrijwilligers en ingeleend personeel kan worden verklaard.
In 2020 zien we 4.300 minder werkzame personen dan in 2019 en in 2021 zien we 1.600 werkenden weer terugkeren naar de podiumkunsten. Terwijl er door de coronacrisis een daling in alle soorten dienstverbanden was, daalde het aantal werkenden het meest onder het ingeleende personeel (zie ook het onderzoek van Goudriaan et al. 2021).
Literatuur
CBS (2022a) ‘Professionele podiumkunsten; capaciteit, voorstellingen, bezoekers, regio’. Op: opendata.cbs.nl.
CBS (2022b) ‘Professionele podiumkunsten; werkgelegenheid, baten en lasten’. Op: opendata.cbs.nl.
Goudriaan, R. (et al.) (2021) Ongelijk getroffen, ongelijk gesteund: effecten van de coronacrisis in de culturele sector. Amsterdam/Utrecht/Den Haag: Boekmanstichting/SiRM/Significant APE.
Verantwoording beeld
Opera in het bos / Fotografie: Lisa Maatjens
